Kabardey-Balkar Neresidir?

Kabardey-Balkar Cumhuriyeti

Coğrafi konum


Kuzey
Kafkasya'da, Kafkas Dağları'nın kuzey eteklerinde, Terek Irmağı
havzasında yer alır. Kuzeyinde Rusya, doğusunda Kuzey Osetya, güneyinde
Gürcistan, batısında ise Karaçay-Çerkes bulunur. Bir bölümünün
ormanlarla kaplı olmasına rağmen kuzey bölümü geniş bozkırdır.
Balkarlar daha çok Karaçaylıların doğusunda Baksam, Çegem ve Çerek
Nehirlerinin geçtiği vadilerde yoğunlaşmışlardır. Cumhuriyetin
yüzölçümü 12.500 km2'dir.

Yeni dönemde Kabardey-Balkar Cumhuriyeti

18
Aralık'ta ilk Balkar Halk Ulusal Konseyi kongresi, Balkaryanın
bağımsızlığını ve Rusya Federasyonu içerisinde bir Balkarya Cumhuriyeti
oluştuğunu ilan etti. Kabardey-Balkar bağımsızlığı 31 Aralık 1991'de
ilan edildi. 1995 zarfında federal yetkililerle ikili bir anlaşma
imzalandı. 21 Şubat 1996'da Başkan Valeri Kokov, Cumhuriyetin, Bağımsız
Devletler Topluluğu'nun Abhazya'ya yaptırım uygulaması şeklindeki
kararına uymayacağını ilan etti. Kabardey-Balkar idari bir Başkanlığa
ve bi-cameral bir yasama meclisine sahiptir. Yasama Meclisi,
Cumhuriyetin Sovyeti olarak bilinen bir üst kurum ve Temsilciler
Sovyeti denilen bir alt kurumdan oluşmaktadır. Eski yönetici sınıf
yetkilerin federal hükümet ve komünist parti arasında bölünmesine
rağmen kontrolü elinde tutmaktadır.

Sosyal ve kültürel hayat

Kabardey-Balkarlar
sünni Müslümandırlar. Kabardeylerin ana dili Kafkas dillerinin
Abhaz-Adıge grubuna aittir. Balkarlar Ural-Altay dil ailesinin, Türk
kolu olan Kıpçak grubunun bir boyu olan Karaçaylılara çok yakın bir
dili konuşurlar. İki halk da hemen hemen istisnasız ve ilk dil olarak
kendi ana dillerini kullanırlar. Çoğu resmi dil olan Rusça'yı çok iyi
konuşur. 1984 verilerine göre bu ülkede 143 ortaokul (10 yıllık-126.000
öğrenci), 10 teknik (87.000 öğrenci), 2 üniversite (11.500 öğrenci)
bulunmaktadır. Cumhuriyet 250 kütüphane, 3 müze, 231 kültür kulübene
sahiptir. Çok sayıda tiyatro ve sinema bulunmaktadır. Kabardey dilinde
2 dergi, 2 gazete, Balkar dilinde 1 gazete basılmaktadır.

Ekonomik durum

Kabardey-Balkar
ekonomisinin temelini sanayi sektörü oluşturmaktadır. GSMH'nin %
60'ından fazlasını sanayi sektörü oluşturur. Ağır sanayi, elektrik
enerjisi üretimi ve metalurji önemlidir. Makine yapımı da gelişmiştir.
Bu cumhuriyette tarım gelişmiştir. Kabardey düzlüğünde buğday, mısır,
darı ve ayçiçeği yetiştirilir. Dağların eteklerinde de sebze ve meyve
ve üzüm yetiştirilmektedir. Ayrıca hayvancılık da yapılmaktadır. Dağ
köylerinde zengin otlaklar vardır. Ülke dağ turizminde ilerlemektedir.

kafkas.org.tr